Trong vận hành, quá nhiệt là tình trạng thường thấy của động cơ điện. Thiết kế sai, chất lượng điện áp cung cấp không tốt, sóng hài, các thành phần trong động cơ bị hư hỏng (stator, rotor, độ đồng tâm, mạch công suất, cách điện, bạc đạn…), hoặc chỉ do vận hành sai quy trình cũng làm cho động cơ điện nóng lên khi hoạt động. Với động cơ có cấp cách điện loại F, nhiệt độ hoạt động định mức được quy định vào khoảng 155 độ C (theo IEEE 43). Nhiệt độ là một tác nhân lớn gây nên tình trạng xuống cấp, hư hỏng và rút ngắn tuổi thọ của cách điện. Khi động cơ bị quá nhiệt, ngoài việc tìm và loại bỏ nguyên nhân cốt lõi sinh nhiệt, Người bảo trì còn phải thực hiện kiểm tra tổng thể tình trạng cách điện động cơ để đảm bảo tính ổn định cho dây chuyền tiếp tục hoạt động liên tục. Công tác kiểm tra cách điện bao gồm điện trở cách điện (hiệu chuẩn về 40 độ C), điện dung cách điện, giản đồ phân cực cách điện và kiểm tra điện áp bước. Để có một chương trình bảo trì hiệu quả cao, việc tổ chức cơ sở dữ liệu, theo dõi và so sánh các kết quả kiểm tra, tất nhiên, phải được thực hiện một cách liên tục và định kỳ.

Tình trạng bôi trơn ảnh hưởng như thế nào đến nhiệt độ hoạt động của động cơ và ngược lại? Chúng ta nên nhớ rằng, khi bạc đạn bị thiếu bôi trơn hoặc dư bôi trơn, ma sát cao, nhiệt độ bạc đạn sẽ tăng lên. Khi đó, tải tăng do ma sát, kết hợp với sự truyền nhiệt từ bạc đạn, động cơ sẽ hoạt động với nhiệt độ cao hơn bình thường. Mặt khác, quá nhiệt vì bất kỳ nguyên nhân khác (như chất lượng điện, mạch động lực, rotor hư hỏng…) cũng làm cho động cơ nóng lên, ảnh hưởng ngược lại đến chất lượng mỡ bôi trơn. Động cơ hoạt động quá nhiệt thì bạc đạn cũng hoạt động quá nhiệt và ngược lại! Theo tiêu chuẩn của học viện NLGI (National Lubricating Grease Institute), “mục đích của việc bôi trơn là giữ cho nhiệt độ hoạt động định mức của bạc đạn không quá 121 độ C”. Nhưng làm thế nào để biết được lượng mỡ bôi trơn là thừa, thiếu hay đủ. Điều này một phần phụ thuộc vào hướng dẫn sử dụng của nhà sản xuất và kinh nghiệm bảo trì với từng môi trường nhà máy khác nhau. Hiện nay, trên thế giới, người ta sử dụng công nghệ siêu âm (Ultrasound structure bone) để theo dõi tình trạng bạc đạn và bôi trơn cũng như có thể hỗ trợ cho công tác bôi trơn một cách hiệu quả nhất!

VPower Reliability Group

Tham khảo để biết thêm thông tin: Giải pháp công nghệ kiểm tra siêu âm